Het Nederlandse kenteken en zijn geschiedenis

Een kentekenplaat wordt onder andere gebruikt om aan te geven uit welk land een auto afkomstig is. In Nederland staat er bijv. NL in het blauwe vakje naast de kentekencombinatie. Echter, dat is bij lange na niet zijn enige functie. De belangrijkste functie van een kentekenplaat is het aantonen dat een auto uniek is en dat er maar één voertuig van rondrijdt. Het Nederlandse kenteken is tegenwoordig gekoppeld aan een auto en zijn chassisnummer en wordt bij aankoop van een voertuig geregistreerd op de naam van de nieuwe eigenaar. Vervolgens wordt deze onder andere gebruikt voor toeschrijving van de wegenbelasting en de verzekering en bovendien kan er een boete gekoppeld worden aan het kenteken als iemand te hard rijdt of verkeerd geparkeerd staat.

Geschiedenis van kentekens in Nederland

In Nederland kennen we een lange traditie van kentekens. De eerste kentekenplaten werden al ingevoerd in 1898. Daarmee waren we het derde land ter wereld dat gebruik ging maken van deze manier van onderscheid maken tussen voertuigen. Eerder gingen Frankrijk in 1893 en Duitsland in 1896 ons al voor. De eerste kentekenplaten hadden nog een eenvoudige nummering, die letterlijk begon bij 1, gevolgd door 2, enzovoort. Deze nummering werd gebruikt tot en met begin 1906 toen er 2065 kentekenplaten waren uitgegeven.

Nieuw systeem

In 1906 werd het oude systeem vaarwel gezegd en werd er een nieuw soort kentekenplaat geïntroduceerd. Deze kentekenplaten werden uitgegeven per provincie en waren gekoppeld aan de eigenaar van de auto. De eigenaar moest daarnaast ook in het bezit zijn van een geldig rijbewijs. Een kentekenplaat was in die tijd niet gekoppeld aan een voertuig, maar aan een persoon. Je ontving bij het behalen van een rijbewijs een kentekenplaat die je voor elke auto die je in je bezit had kon gebruiken. Als de auto verkocht werd, dan kreeg deze de platen van de nieuwe eigenaar. In sommige landen wordt dit systeem nog steeds gebruikt. De codes die gebruikt werden waren verschillend. Elke provincie had een letter of een combinatie van letters, gevolgd door maximaal 5 cijfers. De kentekenplaten hadden de volgende codes per provincie:

• A: Groningen
• B: Friesland
• D: Drenthe
• E: Overijssel
• G, GZ, GX: Noord-Holland
• H, HZ, HX: Zuid-Holland
• K: Zeeland
• L: Utrecht
• M: Gelderland
• N: Noord-Brabant
• P: Limburg
• R: Departementen

Huidige systeem

Het huidige systeem werd in 1951 in gebruik genomen. In dat jaar werd er afscheid genomen van de kentekenplaten die aan een persoon gekoppeld waren en werden ook de codes per provincie afgeschaft. Er werd een vaste combinatie van letters en getallen gebruikt. Van 1951 tot en met 1978 hadden kentekenplaten in Nederland een donkerblauwe kleur en waren ze voorzien van witte letters. Vanaf 1978 werden deze kleuren vervangen door een gele achtergrond met daarop zwarte letters en cijfers.

Combinaties

De mogelijkheden voor het samenstellen van kentekenplaten zijn zeer uitgebreid. Vanaf de invoering van het nieuwe type kentekenplaat in 1951 zijn er al miljoenen combinaties gebruikt. Van 1951 tot en met 2004 bestond het systeem dat gebruikt werd uit combinaties van letters en cijfers in paren van 2 waarbij steeds drie paren op een kentekenplaat aanwezig waren. Sinds 2004 worden er combinaties gemaakt met 1, 2 en 3 cijfers of letters gecombineerd. Het systeem dat hiervoor gebruikt wordt heet een sidecode. De sidecodes die gebruikt zijn sinds 1951 zijn als volgt:

Uitsluitingen

Om ervoor te zorgen dat er geen verwarring ontstaat of dat er woorden gevormd worden, zijn er ook bepaalde combinaties uitgesloten. Zo hebben kentekenplaten nooit combinaties waarin klinkers voorkomen en zijn de letters C en Q ook niet terug te vinden op kentekens. Dat komt doordat deze letters veel op het cijfer 0 lijken. Vanwege de komst van de kentekenplaten waarop drie letters gecombineerd worden, zijn er ook speciale uitsluitingen toegevoegd. Deze uitsluitingen zijn er om te voorkomen dat mensen aanstoot kunnen ondervinden van de kentekenplaten. Combinaties die je dan ook nooit zult terugzien op een kentekenplaat zijn onder andere: GVD, KVT, KKK, NSB, LPF, PKK, PSV, TBS, SS en SD. Sinds ene paar jaar zijn ook de combinaties SGP, VVD en PVV uitgesloten.

Soorten kentekenplaten

Er zijn verschillende soorten kentekenplaten die aan verschillende soorten voertuigen kunnen worden toegekend.

• Gewone auto’s van particulieren en bedrijven hebben een kentekenplaat met een gele achtergrond voorzien van een tekst in zwarte letters en cijfers.
• Aanhangers, caravans en fietsendragers met een gewicht tot en met 750 kilo zijn te herkennen aan een witte kentekenplaat met zwarte letters.
• Motorfietsen hebben een rechthoekig kenteken in de kleur geel met zwarte cijfers. Op deze kentekenplaten komt altijd de letter M voor, van Motor.
• Bromfietsen en snorfietsen hebben elk kleine kentekenplaatjes. Een bromfiets heeft een geel kenteken met zwarte cijfers en letters, een snorfiets een soortgelijk kenteken maar dan in de kleuren blauw en wit.
• Autohandelaren en garages maken gebruik van zogenaamde handelaarskentekenplaten. Deze kentekenplaat wordt op de auto gedaan als je een proefrit gaat maken in het voertuig. De kleur van de plaat is groen, met daarop zwarte cijfers en letters.
• Taxi’s zijn te herkennen aan een lichtblauwe kentekenplaat met zwarte letters en cijfers.
• Voor historische voertuigen wordt nog steeds de donkerblauwe kleur met witte bedrukking aangehouden zoals dat in het verleden gebruikelijk was.

Kun je je kenteken beïnvloeden?

In sommige landen is het mogelijk om zelf een kentekenplaat te laten maken met een gewenste combinatie van letters en cijfers. In Nederland is dat helaas niet mogelijk. De kentekens die bedoeld zijn voor auto’s en andere voertuigen, worden uitgegeven door de RDW, de Rijks Dienst voor het Wegverkeer. Deze dienst is sinds de invoering van het nieuwe type kentekenplaten in 1951 als overheidsinstantie verantwoordelijk voor de invoering van kentekens bij nieuwe auto’s. De RDW is ook toezichthouder bij garages en voor het juist uitvoeren van APK keuringen.

Laatst uitgegeven kenteken

De RDW maakt op de website dagelijks bekend wat het laatst uitgegeven kenteken is. Dit zijn kentekens voor verschillende voertuigen. Je kunt deze informatie online vinden en kunt inzien welke kentekens er als laatste zijn toebedeeld aan personenauto’s, motorfietsen, bromfietsen, lichte bedrijfsauto’s, zware bedrijfsauto’s, aanhanger of caravans en opleggers. Op het moment dat een bepaalde combinatie van cijfers en letters niet meer mogelijk is omdat alle combinaties in gebruik zijn, wordt er een nieuwe serie met combinaties in gebruik genomen.